Het thema van de 39ste editie van Kunstenfestival Watou is dit jaar tweeledig maar onlosmakelijk verbonden. Het tot nu toe onvertaalbare ‘Saudade’ is Portugees en staat voor een manier van zijn. Het omvat de voortdurende onzichtbare aanwezigheid van onbestemde weemoed en de eindeloze zoektocht naar iets waaraan we niet eens een welomschreven herinnering hebben. De mijmeringen die het woord oproept, komen neer op heimwee, melancholie, nostalgie en weemoed met een niet concreet aanwijsbare oorsprong. De Portugese cultuur en het dagelijkse leven van de Portugezen is ervan doordrongen. Zij zijn er fier op en claimen het als een nationale trots. Saudade heeft een fatalistische ondertoon, want het object van je verlangen zal wellicht nooit meer terugkeren. Het laat zich nog het best omschrijven als ‘de liefde die blijft nadat je geliefde is verdwenen’. Saudade roept tegelijkertijd droevige maar ook gelukkige gevoelens op: verdriet om het verlies, maar ook dankbaarheid om de liefde die je hebt mogen beleven. Saudade is droefheid, vermengd met dankbaarheid.
Die moeilijk te omschrijven gemoedstoestand is voor iedereen herkenbaar omdat het verweven zit in het DNA van de mens en tot la condition humaine behoort.
Daarom voegden we ook de quote ‘Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt’ uit de roman Bezonken Rood van Jeroen Brouwers toe. Onze levens zijn doorweven van toevallige voorbijgaande ontmoetingen met elkaar, met de dingen rondom ons, met onze dagelijkse omgeving en met andere culturen. Soms vluchtig en niet echt waarneembaar, soms diep rakend. Soms verbonden, vanuit onze oorsprong, soms losstaand. Meestal niet direct aanwijsbaar en toch ingrijpend.
Voor het zesde jaar op rij start een bezoek aan Kunstenfestival Watou in het Festivalhuis op het Watouplein. U vindt er niet alleen het onthaal en de festivalshop, maar ook allerhande projecten die in de kantlijn van het Kunstenfestival groeien.
Lisette Den Boon • Guðný Rósa Ingimarsdóttir • Karolien Soete • Johan Clarysse • Wiame Haddad • Ellen Lanckman • Jerry Kowalsky • Nicolás Lamas • Dominique De Groen • mp Warming • Tinus Vermeersch • Katrien Orlans • Elise 't Hart • Theodora Kotsi-Felici • Bram Ellens • Chantal Pollier • Marc Kennes • Roger de Neef • Franca Ravet • Hans Defer • Karin Borghouts • Bernard Dewulf • Mieke Teirlinck • Katrien Everaert • Marie Reintjes • Nick van Woert • Ria Verhaeghe/Jasper Rigole • Een woud van dingen • Els Moors • Roel Jacobs • Jef Geys • Jacques Charlier • Elma van Haren • Fik van Gestel • Stefaan Vermuyten • Bart Janssen • Anneke Brassinga • Peter Rogiers • Caroline Alida • B. Zwaal • Reniere & Depla • Holy Shot • Paolo Cognetti • Eddie Symkens • Matthieu Lobelle • Stief DeSmet • Christophe Vekeman • Bart Moeyaert • Jeroen Eisinga • Christopher Meerdo • Akwasi • Michel François • Zeger Reyers • Arno Van Vlierberghe • Fernando Pessoa • Ann Vincent • Luc Vandervelde • Kristof Van Heeschvelde • Moya De Feyter • teja van hoften • Barbara Callewaert & Jo Verhenne • J. Slauerhoff • Max Temmerman • Lies Caeyers • Merel Cremers • Tinka Pittoors • Hans Van der Ham • Roberta Petzoldt • Jenny Ymker • Gino Lucas • Parastou Forouhar • Miho Kaijoko • Wisława Szymborska • Koen Kloosterhuis • Ilya Fedotov-Fedorov • Esther Jansma • J. Slauerhoff • Roel Jacobs • Marieke Bolhuis • Paul Demets • Stijn Vranken • Naoko Ito • Kamali van Bochove • Vladimir Moszowski • Stefaan De Croock • Thu Van Tran • Vera Gulikers • Mischa Andriessen • Silvia B. • Peggy Wauters • Laura De Coninck • Peter Verhelst • Janine Jongsma • Els Ceulemans • Marion Moskowitz • Roland Jooris • Arjan Spannenburg • Erik Buijs • Stéphanie Saadé • Matthieu Lobelle • Tomoko Sugimoto • Marieke Lucas Rijneveld • Joseph Klibansky • Bram Ellens • Anjet Van Ligne • Stief DeSmet • Christophe Vekeman
Kunstenfestival Watou, dat is kijken naar kunst en proeven van poëzie op spannende locaties, ook voor ons jongste publiek. Het centrale thema van de tentoonstelling, en dan specifiek de zin ‘niets bestaat dat niet iets anders aanraakt’, keert dan ook terug in het kinderparcours. Auteur Anne-Marie Van Herck en illustratrice Inge Bogaerts ontwikkelden op basis van hun boekenreeks Adem in, adem uit, een belevingsinstallatie in de Parochiezaal waar families even tot rust kunnen komen en contact kunnen maken met zichzelf en elkaar. De installatie helpt om plaats te maken in onze hoofden voor de dingen die er echt toe doen. Het eerste boek in de reeks heet Reis in de aarde, en ook dat vindt een plaats op het parcours, in de veranda van het Festivalhuis. Daar werd een luisterplek ingericht waar kinderen zich nog eens kunnen verdiepen in hun innerlijke gevoelswereld.
Om het educatieve luik verder wat extra kleur te geven, maakte Inge Bogaerts op vraag van Kunstenfestival Watou ook een gidsend boekje vol verbinding en rust. Aan de hand van allerlei leuke denk- en doe-opdrachten gaan de kinderen samen met hun gidsen Ti, Mo en Thé op wandel langsheen de kunstwerken op het parcours. Wie de opdrachten tot een goed einde brengt, komt bovendien ook steeds dichter bij de schatkist...
In onze Blauwe Kamer in het Festivalhuis brengen we samen met vzw Rietepetite een eerbetoon aan een pionier van de Vlaamse illustratie. André Sollie heeft onvergetelijke prentenboeken gemaakt en daar besteedt Kunstenfestival Watou graag aandacht aan. Sollie bouwde een indrukwekkend œuvre uit en werkte daarbij samen met vele meesters uit de jeugdliteratuur, zoals Bart Moeyaert, Ingrid Godon, Ted van Lieshout, Toon Tellegen, Henri van Daele en Edward van de Vendel. Omdat hij kinderen begrijpt, heeft hij voor hen een (beeld)taal kunnen ontwikkelen die het experiment niet vreest en in staat is om met minimalistische lijnvoering en fragiele beelden een scala aan emoties uit te beelden. Daar won hij onder andere geheel terecht de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Jeugdliteratuur, een Gouden Griffel, een Boekenwelp, een Boekenpluim en twee Boekenpauwen voor, en deze zomer dus ook een plaatsje in het hart van ons Festivalhuis.
Op de luisterpodia langsheen het parcours zijn melancholische klanken en Portugese woorden te horen, gezongen door dé hedendaagse fadozangeres Cristina Branco. Uit de geluidsinstallaties klinkt dan wel een onmiskenbaar Portugees geluid, de gezongen gedichten zijn wel degelijk van Nederlandse makelij. J. Slauerhoff (1898–1936) schreef ze met een gevoel voor saudade dat helemaal in de fadotraditie past, Mila Vidal Paletti vertaalde ze wonderlijk naar het Portugees. Het leven van Slauerhoff—scheepsarts, schrijver en dichter—kenmerkte zich door een hevig gevoel van onrust, dat zich uitte in een onophoudelijke zoektocht naar afgelegen werelden en verre, vreemde schrijvers. Hij was bovendien erg onder de indruk van de Portugese cultuur, zoals blijkt uit originele titels als Saudade, Vida Triste en Angustia en de sfeer die zijn gedichten uitdragen. Verwacht u dus aan een ontroerende reis langs verre landen en melancholische sentimenten.
De afgelopen edities van Kunstenfestival Watou groeide er gestaag een nieuwe poëtische lijn in het dorp. Ook dit jaar selecteerde poëziecurator Willy Tibergien gedichten van gevestigde waarden in het Nederlandstalige poëzielandschap om hen een permanente plaats te geven in Watou. Aan het werk van Eddy van Vliet, Paul Snoek, Remco Campert, Hugues C. Pernath, Jean-Claude Pirotte, Leo Vroman, Miriam Van hee, Stefan Hertmans, Gerrit Kouwenaar en Marc Insingel, Leonard Nolens, Christine D’Haen, Joost Zwagerman, Jotie T’Hooft, Charles Ducal, Luuk Gruwez, Anna Enquist, Eva Gerlach en Frans Deschoemaeker worden dit jaar gedichten van Herman de Coninck, Menno Wigman en Eriek Verpale toegevoegd.
Kunstenfestival Watou is meer dan een tentoonstelling tussen taal en beeld. Onder de noemer Zomerzinnen staan iedere zaterdag, zondag en feestdag andere evenementen op de agenda die graag een brug slaan naar verschillende kunstdisciplines. Denk onder andere aan een krachtige poëzievoordracht door Chris Lomme, breekbare songs van Leonard Cohen gebracht door Sophia Ammann en haar trio, een heuse schrijfmachinedag, een poëtisch-filosofische monoloog van Stijn Vranken of liedjes gebaseerd op schilderijen door Derek en Renaud. Daarnaast organiseren we ook twee familieweekends waarin we onze jongste bezoekers in de watten leggen met theater, vertellingen en workshops. Variatie troef, zoveel is duidelijk, al blijft het woord de rode draad doorheen onze Zomerzinnen. Het volledige programma is terug te vinden op www.kunstenfestivalwatou.be.
